Λαϊκά παραμύθια-μύθοι

Η μέθοδος επικεντρώνεται στη χρήση της Τέχνης και του Πολιτισμού και πιο συγκεκριμένα στην αφήγηση, για να βελτιώσει την εκπαιδευτική διαδικασία και να ενισχύσει τους κοινωνικούς δεσμούς στη σύγχρονη διαπολιτισμική τάξη. Μια τέτοια εναλλακτική, μη γνωστική μέθοδος, μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε εκπαιδευτικό επίπεδο και  σε κάθε τάξη του δημοτικού σχολείου. Η αφήγηση μπορεί να περιλαμβάνει πολλές άλλες μορφές δημιουργικής έκφρασης αλλά το βασικό χαρακτηριστικό της  είναι η μάθηση μέσω της αφήγησης και η δυνατότητα να επικοινωνήσεις με άλλους μέσω μιας ιστορίας και παράλληλα να μάθεις από τη δημιουργία μιας ιστορίας που θα αποτελέσει βασικό μέρος της εκπαιδευτικής μεθόδου.

Το πρόγραμμα χρησιμοποίησε ως αφετηρία τα παραμύθια  και τους μύθους από την προφορική παράδοση της κουλτούρας του παιδιού με προσφυγικό/μεταναστευτικό/μειονοτικό υπόβαθρο και σχεδίασε διάφορες δραστηριότητες  βάση αυτών. Η αφήγηση και η εξιστόρηση εφαρμόστηκαν διαθεματικά και σε σχεδόν όλα τα μαθήματα και τα εκπαιδευτικά θέματα. Επίσης, οι μύθοι και τα παραμύθια μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κάθε κοινωνική ομάδα κάθε ηλικίας. Μπορούν να προσαρμοστούν σε όλες τις ηλικίες και τις ομάδες ατόμων.

Τα μέσα που απαιτούνται για τη μέθοδο προέρχονται από τις Τέχνες γενικότερα και συγκεκριμένα από τις θεατρικές και αφηγηματικές τεχνικές. Γίνεται χρήση πινάκων ζωγραφικής, εικόνων, διαφάνειών και των  νέων τεχνολογίων (όπως βίντεο, κλπ). Πλήθος στοιχείων μπορούν  να αναζητηθούν σε σχέση με το αντικείμενο του μαθήματος και την ικανότητας τους να μεταφέρουν γνώση.

Το πρόγραμμα αναβάθμισε τη μεθοδολογία που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου «Cultural Luggage» του προγράμματος Creative Europe (www.cultureluggage.eu) το οποίο επικεντρώθηκε στη χρήση παραμυθιών και μύθων ως μέσο βελτίωσης της διαπολιτισμικής αντίληψης. Εφαρμοσμένο στο σχολικό πλαίσιο, έδωσε τη δυνατότητα στα παιδιά να προάγουν και να δώσουν αξία στον πολιτισμό και τη γλώσσα τους. Οι δραστηριότητες μεθόδου συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα :

  • Συγκέντρωση παραμυθιών και μύθων από τους μαθητές της τάξης σαν ομαδική εργασία. Κάθε παιδί έφερε παραμύθια που συγκέντρωσε από την οικογένεια ή την κοινότητά του.
  • Αφήγηση από τα παιδιά των μύθων στη γλώσσα τους και στη γλώσσα διδασκαλίας.
  • Ζωγραφική. Τα παιδιά ζωγράφισαν ένα χαρακτήρα που τους άρεσε περισσότερο από το μύθο.
  • Ομαδική αφήγηση του μύθο, όπου κάθε παιδί αφηγήθηκε ένα μέρος της ιστορίας.
  • Αυτοσχεδιασμός και δραματοποίηση με βάση την ιστορία (το ταξίδι, η κατάκτηση, το ξεπέρασμα των εμποδίων κλπ). Αυτό μπορούσε να έχει σχέση με τις εμπειρίες των παιδιών με μεταναστευτικό/προσφυγικό/μειονοτικό υπόβαθρο. Η συζήτηση στην τάξη ξεκίνησε με αυτά τα θέματα.
  • Ανάπτυξη μιας θεατρικής παράστασης βάση ενός παραμυθιού. Δραματοποίηση των παραμυθιών, μοίρασμα των ρόλων δημιουργία διαλόγων, κλπ.

Μια δραστηριότητα που βασίζεται  στα παραμύθια μπορεί να περάσει από όλα τα στάδια που αναφέρθηκαν παραπάνω ή μόνο από μερικά από αυτά. Το πρόγραμμα είχε στόχο να προσαρμόσει τις προαναφερόμενες μεθόδους για να τις χρησιμοποιήσει στα πολυπολιτισμικά σχολεία και να δημιουργήσει έναν οδηγό/εγχειρίδιο.

Επίσης, στόχος του προγράμματος ήταν να διοργανώσει εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για να αναβαθμίσει τη μέθοδο. Η εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε δια ζώσης και μέσω e-learning με συμμετέχοντες από όλη την Ευρώπη. Οι μέθοδοι εφαρμόστηκαν σε σχολεία, σε πολιτιστικά/κοινοτικά κέντρα και αναπτύχθηκαν δίκτυα χάραξης πολιτικής που θα προωθήσουν την αναβάθμιση/εκσυγχρονισμό.

Βασικές αρχές

  • Να γίνει το σχολικό περιβάλλον ένα  ελκυστικό μέρος όπου οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές θα μπορούν πραγματικά να μοιραστούν τα όνειρα τους.

  • Να συνδεθεί η γνώση με τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την απόλαυση, ώστε οι μαθητές να ανακαλύψουν πιο ενδιαφέρουσες διαδρομές γεμάτες εικόνες και περιπέτειες.

  • Να ενθαρρυνθούν οι εκπαιδευτικοί να επαναξιολογήσουν το ρόλο τους στην εκπαιδευτική διαδικασία.

  • Να δημιουργηθεί ένα νέο είδος σχέσης μεταξύ του εκπαιδευτικού και του μαθητή.

  • Να βοηθηθούν οι μαθητές ώστε να εξερευνήσουν τα ταλέντα και τις κλίσεις τους.

  • Να αναπτυχθεί η κρίση και η κριτική σκέψη.

  • Να αναπτυχθούν οι κοινωνικές αξίες που ενθαρρύνουν την επικοινωνία, τη συντροφικότητα και τη συνεργασία.